8.
CEPE6PO, CBII1HEU.b VI UV1HHb.
K. M. 6or,qaHOBHifa.
:BBE~EHIE.
HcTOl!HHKOM'll noJiyl!eHiJI 9THX'll MeTaJIJIOB'I:. ceymaT'l:. pyp;1r, KOTOpDia HaxoA.IITCJI
B'I. npnpop;'.B B'l:. paSJI.Hl!H1IX'I:. Me:mp;y COOOIO COlleTaHiHX'l:. H HeprBJJ;KO em;e B'I.
COl!eTaHin C'l> pyJ~;aMH 30JIOTa li :Mi>)J;H. }J;JI5! CBHUIJ;a II Il;HH:Ka HM:'iiiOTC.li M'iiCTOpOlK]I;C·
HiH, ROTOpbiH IIO MaJrOMy cpaBHHTeJibHO cop;epEaHiiO B'b py~ax'I:. cepe6pa li TIO
rrpeo6Jiap;arom;eMy xapaKrepy TOfi IIJIH HHOH pJ)l,bi MO:iKHO HaSBaTJ> :Mf.CTOpOmp;eHi.liMH
HJIH CBliHIJ;OBhiMII, IIJIH D;HHKOBhlMli, l!Jili CBHHD;OBO-D;HHKOBhiMH, liJIH CBHHIJ;OBO·
cepeopo-n;nHKOBLI.MII. Cepe6po noJiyqaercK, ItaR'L noooTIHhi:ii npO~ij'KT'l> np.I:I nepepaOOTitf.
py)l;'I:. ol!eHJ> pasn-qaaro cocrana; .I:IS'L
ncn n:mtcrHh!X'L B'D
Poccirr MtcTopo:mp;eniii:
cepeopo noJiyqaeTCH IIS'l> Mf.cTopomp;eaiii npeHMyiiJ;ecrBeHao ri]l;HIJX'D
PYJl.'l> H npe:JIMyiiJ;ecrseHHo cnuan;ono-IJ;IIHKOBlJX']), npu11en B'l> rroCJit)I;HliX'b Momuo
paSJIHl!HT.b Taid.li, B'I> ltOTOphiX'L npeo6Jiap;aiOT'L pyp;hl li.liH CmiH~OBhiJJ, HJIH IJ;IfHltOBIDI;
Ha p.ll].!;Y
C'I:. 9THM'L liSBrBCTHhl H li.MrBIOT'b llpOMhlillJI8HHOe SHaTieHie .MtCTO•
p0jlt)l,8Hi.ll IIOl!Tli HCKJIIOt!HTeJIJ>HO ll,HHKOBhlX'.b py~. Ha KapT:B TIO.leSHhlX'b .HCJWnaeMl>IX'L
EnponeficKoii Pocciu, Ypa.n:a n Ra:sKasa npnHJITO pas~~;tJieHie na Mi>CTopo:m)l,eHia
CBHHII,OBO-cepefipO-II_lii!KOBhlJJ H IJ;II!IltOBhl.!I C'.b yKaSaHi6M'I:. H Ha i(OllO.lUIH·
T6JffiHhlii MeTaJIJI'l.; npnM'BHnTeJI:&Ho K'b TaKo.My pas)l;'kJieHiro, p;aerca 11 orrncaHie
MtCTOpOiK)\eHiit pY)J;'I> Cepeopa, CBHHI(a H IJ;llHlta. JI,.:rJJ llOHCH6Hia COBpe.MeHRaro
COCTOJJHi.li 9THX'l> OTpacJie:ii ropHOH npOM1lillJI6HHOCTH B!b Pocein Re06XO~H.MO OCTaS:O·
BHT:r:.ca orp;tJII.Ho JI,JH ItaJKJI,aro MeTau-a Ha ero p;o6w.~t n ero py,!!,aX'l., a orrn:caaie
rlCTOpO:iKJl6Hiii: crpymmpoBaT:O Ha CBllHI(0"0·Cepe6pO-Il:JIHl.I.OBhiJJ B Il;:JiiHltOBIJH, IIpH1!6:M'l>
B'l> IIOCJI'BJI.HHX'l> MLI OrpaHlll!HMCR OJIHCaHi6M'L MBCTOpOm]l;eHiii B'.b IIpO:MIJm.1I6HHOM'.L
OTHOmeHiH llCKll:IOq:UT6JI1HO r(HIIKOBhiX!.b. npe/I,CTaB.JIJHOIIJ;IIX'L He 6oJI.'Be
Italt'O M1>CTHOe paSBHTie MeTaJIJIOHOCHOCTH, OTHOC.!ImeiiCJJ ITO CJin;6CTBJ It'll OOJii>e
c.no:mno:H pyp;oaocaocrn. TaRoe pas)l;tJeHie He MomeT'1 OhiTI:. crporo Bhlp;epmaHo JI.JI8.
AsiaTCitoii Poccin, rAt O)J;Hll Mtcropomp;eaia, :&a&'h B'h KuprnscKoit crenn, B'D TypKeCTaH'h
H B'l> Hepi!HHCKOM'I:. ospyrt, aBJI.liiOTca npemiyw.ecr:senuo cepeopo-CBHHIJ;O·
BIJ:MH, ITO RpaiiHeii :Mtpf. B'I> TipOMhlillJicHHOM'h OTIIOin6Hin,
a )J;pyria llaCTLIO Tame
D].I;HI>IMH, Ka:It'.b B'I:. KuprH3CltOH CT6TIII, HJIII O"'l6Hn CJIO~KHaro COCTaBa C'L SOJOTOM1»
H cepeopO:M'h, 'Kalti» Ha AJITat. T'BM'I:. He MeHte li llOCJirBAHisi Mhl pa;~cMOTJllUI'h B'h CBJISll
C'.L CBHHD;OBO-D;IIHROBhiMH, Italt'l) Tlllli» MilCTOp
Стр.1
8
-2Cepe6po.
Cepe6po
~oJiroe BpeMn: CJiymnJio .MeraJIJIOM'l> )J;JIH p;enemnoii ep;IIHIID;I:J, 11 n;1ma
Ra nero IIO)J;)I;epatnBaJiaCl> IIOCTOHHHOK IIO OTHOmeHiiO K'l> SOJIOTY (1: 15,5); B'l>
RaCTOHm;ee Bpe.Ma Cepefipo CJIYmHT'I. TOJibKO ~JIJI HSfOTOBJieHiJI paSMBHHOJ:l MOHeTI:J
li B'l> OO.lffiillOM'L KOJilPI6CTBf. pacxop;yeTCJI B'l> CTpaHaX'l> JJ;aJILHJifO BOCTOita (p;o 1
/a
BCero llpOliSBO)J;CTBa). ]ij}yriiM'l> He Mente BamHhl.M'I. IIpliiMtHeHieM'I> cepefipa JIBJUIIOTCJI
ero C.IIJiaBLI, llpeiiMJID;6CTB8HHO C'L MB)I;lliO, JIIOTpe6JIHeM1I8 B'l> Ca.MI:JX'I> paSJIHt.IH1IX'I.
BH)I;ax'I> B'I. IOBCJIHpHOM'I. H "laCOBOl\1'1> )J;BJit; Ha llpep;MeTI:J TaKOH TOprOBJIH paCXOp;yeTCSI
~o 1/,
:scero noey"laeMaro eepeopa. Htxoropan: "lacTh eepe6pa ne BOSBpa~aeTea
B'li · MipOBOH OOOpOT'l>, llOCTOJIHHO liOfliOID;ae:!ltaJI TaRHMII crpaHa:I!Ilii, Kali'I.
IIHJJ;iJI, Hnp;o-Knraii, Knraii.
Oom;aa MipoBaJI )J;OOI:Jlla cepeopa )I;O 1895 r. p;ep:maJiacr, B'I> 20 pas'!. ooJILme
liO Btcy, llt.M'l> SOJIOTa; sa~tM'li OTHOmeHie liOHHSHJIOCI> K'li 1906 r. )1;0 8 KpaTHaro
ItOJIIIlleCTBa SOJIOTa H CHOBa CTaJIO llOBI:JmaTLCH B'l> liOCJitp;nie rop;I:J, Talt'J>
B'l> 1910-1n2 r. ono 61mo ooJite 10. MipoBaa )J;OfiLiqa BI:JJ.mKaeTcH B'l> KHJiorpaMMaX'h
B'li 1912 .r.-7.806.516, B'li 1913 r.-6.608.4:63, B'l> 1914: r.-6.709.188.
fJiaBHOii. OHpJ,ReH }l;JIJI cepe6pa JIBJISI8TCH .JlOH)I;OH'I>; C'b 1860 r. SaMtlJaeTCJI
Iep;Jiennoe Jia)J;enie n;tni:J na eepeopo, C'I> 226 P· p;o 79 <{lp. sa KIIJIOrpam B'l>
1903 r.; IIOCJit Hf.ItOTOpi:JX'l> :&OJiefiaHiH D;tHa /1:0 BOHHhl JCTaHOBllJiaCL OltOJIO
103 <{Jp. sa. :&r. lll!II 60,835 D;8HTOB'l> II 28,84:2 II6HCa sa JHD;iiO. llOCTOHHIIOC
liOH.ID:&eHie D;tH'I> B'l> OC006HHOCTll C'l> 1873 r. llpOIICXO)J;HJIO IIO)J;'b BJiiJIID6.M'l> llpe1IMyn:J;6CTB6HHO
ycnJienia p;o6I:Jtm cepeopa B'l> Me&cn&t H C. Illrarax'l>, a B'l> noeJrtp;Hie
ro)J;LI n B'l> Rana)l;t.
~ofii:Jqa cepeopa BO Bc:Bx'l> cTpanaxrr. nmryqaeTca Ha c"leTrr. paspaooTRli PYA'~>,
B'l> KOTOpi:JX'l> BM'flCTt C'I> ; cepeopOM'l> Salt.IIIO"laiOTCH BOJIOTO II Mil]l;L HJili CB1IH8~'I..
li D;HHK'I>, liJili }l;a:/Ke BCt liJITI. M6TaJIJIOB'I> BM'flCT'fl; B'l> liOCJrt]l;Hie rO)I;hl CHOBa no.ay1IIIJIII
HilltOTOpOe SHa"leHie JKIIJihl cepefipHHO-OJlOBJIHHLIH BMtCTt C'l> Mt)l;biO li BHCMY·
TOM'& B'l> BoJinBiii ll &pyiiHoe SHa"leHie, OTKpi:JTI:JJI B'l> 1903 r., cepeopJIHO-ItOOaJII:.'IOBWI
B'l> Kanap;t.
Cop;epmaaie cepeopa B'l> raKHX'li py]J;aX'li o6I:J1IHO ne fioJite 1 HJlli 2 llacTeit
Ha 1.000. llpH npeooJiap;arom;e.M'l> coqeTaHiH py~'I> cepeopn:HIJ:X'l> H soJioTI:JX'L Momao
Sa:M:BTIITI. BC'.B nepeXO)J;hl OT'l> SOJIOTOpy)J;BhlX'l> 1f.tCTOpOJK)I;6IDit )1;0 lJHCTI:JX'l> cepe6pHHOpy]J;HhlX'I>;
B'b npOMe.iKyTOllHI:JX'l>, nanp., K:pnnnJI:r.-KpiiE'I> H ro.liL/.\Hlib)l;'b, OTHOmeHi-e
soJioTa It'l> cepeopy cocraBJiaeT'l> 10 : 1 n 7 : 1; 11epes'I> Mtcropomp;enin, B'lJ.
ltOTOpi:JX'li 9TO OTHOmeHie liSM.ilHHeTCH B'li 1: 22 -125, nanp., B'I. OOJI1IDHifCTB'f>
xtcTopomi(eaiH: mTaTOB'l> ltoJiopap;o H Hena~a, MI:J )J;Oxop;n:M'l> p;o TaEnx'l>, B'li ItOTopW'.L
ornomeHie sOJiora E'li cepeopy cTaHOBIITca: em;e 6oJI:Lme, HJIH )l;a:me soJroTo
HC'tlesaen COBepmeHHO, Xalt'l> B'l> .MtCTOpOm)J;eHiJIX'l> CBIIHD;OBO-CepefipO-II.llHKOBhlX'l> •.
llo I(OOI:J"lt cepeepa 6oJit.e SHa"'IITenHyiO pOJIL Ha MipOBOM'l> phlHKt HrpaiOT'I.
CJit~rrro~ia rocyJJ;apcT:Ba .B'l> y6nrBa:ro~e.M'l> nopH]J;Kt, no )J;aHHI:JM.'l> sa 1912 H
19~3 r.r.:
1912 ~
Me:&cuxa. • • • • • • • • • • •
Coep;. illraTI:J C. AMepnKH • • • • • •
1913 ~
2.566.313 Kr. 1.538.44:8 Kr.
1.939.966 > 2.077.807 >
Стр.2
-31912
r.
Rrum)J;a • • • • • • •
ABCT:pa.Jritf:CRiH ROJIOHiH •
fepMaHin: •
Ilepy . •
Benrix ,
.fliiOHiJI •
l:IcnaHix.
BoJmBiH.
993.210 Kr.
501.15.2 ~
440.000 ))
290.000 »
279.000 »
140.000 ))
130.000 ))
123.939 ))
1913 r.
990.538 rR.
586.466 ))
537.900 ))
253.940 ~
148.900 ))
B'I> MexcnR'.h rrpeooJia)J;arom;ee sHal!eHie )J;JIH cepeopa nMtiOT':n m.~rnHhlJI :Mtcropom)J;eHix
soJioro-cepeopxH.hiH (fyaHaxyaro, II;aitaTeitaC'I>, Pea.li1-)J;e.rrr.-MoHre n )J;pyr.);
arn MT.cTopom)J;eHix aHaJiorRqm,r TaRnn me C. IIIraTOB'I>, RaE'!. Rom:mrOK'I> B'I>
Henap;t. Pyp;I.I (TaK'b HaSI.IBaeMwr-cyxi.a:, :&Bap:o;enw:r) HM'BIOT'I> oqeHL CJIOJKHI.Iii
COCTaB'b C'b rrpeOOJia)J;aHieM'.Ii cf.pHRCT.hiX'b COe)l;UHeHiH CBIIHD;a H Mf.~n. B'L ~pyrHX'L
cJiy-qaxx'I>, KaK'I. B'I. Jiep;BHJIJIT. B'I> Fim:ropap;o, B'b 'Yra. H )J;p., pyrri.I, 6oJI:Be
IIpocroro cocraBa c'1 rrpeooJiap;aHieM'b cepeopncTaro CBHHn;onaro 6JiecKa. B'I. rpernHX'I>,
KaK'L BI>rorre B'1 MoHTaHa, B'll Ilepy H BoJIHBin, npeooJia)J;aiOT'I> cepeop.a:Ho-Mf.)l;HIJ.ff
pyp;I.I. B'L .HnoHin cepeopo II0.1Iyllaerc.a: llJI.II HS'1 mnJI'll Ollem. cJiomHaro cocrana
C'll rrpeo6Jia)J;aHieM'L Mt:n;ru.:rx'L py)l;'1 (Osarisava, Ashio .II p;pyr.), nJrn ns'b lKliJI'll
soJroro-cepeopHH.hiX'1 (Hoshino, Kanagase, Jnnai, Tsubaki). B'I> ABcrpaJiiH (Kalgoorlie)
cepeopo nOJiyliaeTCH HS'll SOJIOT.hiX'b JRHJI'L B'b OTHOmeHin SOJIOTa E'L Cepefipy
83% : 17°/0•
ECJIH HCKJIIO'IJ:HTI> ABCTpaJirnCKiH M:BCTOpOlK)J;eHia, TO OCTaJI1H.hiH TOJI1RO qTO
ynOMJIHJT.hiX, BKJJIOliHTeJibHO )1;0 SJnOHCRHX'I>, npep;cTaBJIXIOT'1 B'll reOJIOf.IIlJ:eCROM'L
• OTHOffieHiH O)J;RH'L TRII'L, sana)J;HO-aMepHRaHCRiii, OOJrf.e HOB.hiX'I> :lKHJI'I>, CBXSaHII.hiX'b
C'b HOB.h!MH .IISBepEeHH.hiMH nopop;aMH.
CoBepmeHHO IIHI.Ie THII.hl npep;craBJIXIOT'Il cepeopo-cop;epmami.a: MT.cropomp;eHis:r
RaHa)J;I.I, C'I> op;Hoii cropoHI.I, .II l:IcnaHin, fepMaHin n Beuri.II-C'L p;pyroii:.
B'I> repMaHiH cepeopo noJryqaercx HS'b li!'BCTOpOm).J;eHiii: paSlill"IIHaro reOJrornqecRaro
xapaKrepa-:mHJI1H.hiX'I> Ha rapn;t H B'I> CaRCOHiH II no IIpaByro CTOPOHY
PenHa,-MerasoMaTIIliecRnx'I> B'1 BepXHeii CHJresiH n no JI:BByro cropoey Peba,
rp;t Mf.CTOpOm)l.eHiX rep:MaHiH HaxO)I;XT'1 CBOe ecTeCTBeHHOe npop;o.J.ImeHie B'll Benrin.
B'l> llcnaHin B'l> o6JiaCTII RapeareHI.I H. Ma~appoH'I>, IIpOB. Mypci.a:, pasBIIT'I>
opnrimanHI.Ifi TIIII'L HOBI.IX'I> .Mtcropom~~:eniii: cnnnn;a, cepeopa n n;nnKa; )J;pyriH
KpJIIH.hi.ll, M:IlCTOpOJK)l;eHiX l:IcnaHiii OOJiaCT.II J!HHapeC'b OTHOCHTCH R'L CaKCOHCROMY
TIUIJ p;peBHHX'L jl{HJI'1.
B'I. Poccilr cepeopo no.llyqaercx, nop;o6Ho TOMY Kaitro n B'I> APYrn:X'L cTpaHax'.&,
liS'b Tp8X'J. HCTO'IJ:HDKOB'b: 1) HeiiOCpe~J;CTB8HUO IIpii B.hiiiJiaBR't cepeopO-CBIIHD;OBbiX'b
pn'I>; 2) RaK'b IIOOO'IJ:HI.Iii rrpO)I;JRT'Il IIpH 9JieRTpOJIIITRqecitOM'J. liSB.Jiel!eiDH (pa~IIHIIpoBaHiii)
p;pyriiX'b MeTaJIJIOB'Il, npeHMymecTB8HHO liS'!. M'kp;II II SOJIOTa, H 3) npn
CIIJiaBJieHin IDJrHXOBarO SOJrOTa 1 ).
1) ){Jill Cpa.BBeBiJI MOll\110 1IpHB6CTII, 'ITO B'I> C. ffiTaTax'b KOJIII'IeCTBO cepe6pa, UOJIYIJeRH3fO
pasRLIMH cnocp61W:n:, pacnpe,l,tJIJieTCJI CJlilJtyrom;nur. oCipaso.M'b, B'b y~JIX'D:
*
Стр.3