- 220 -
simi septimi, millesimi sexcentesimi quadragesimi
primi, millesimi sexcentesimi decimi
septimi, millesimi septingentesimi trigesimi
sexti, o redukci^ gwardyi nad komput
prawem postanowioney, in regno nayduiacey
si^, o szarze pierwsze woyskowe authoramentu
cudzoziemskiego cudzoziemcow,
dyssydentow zaszczycaiajce; o dyspozycie dobr
ekonomicznych, zup solnych, w r^kach dyssydentskich
zostai^ce, aby ad tenorem pomienionych
konstytucyi, te publiczne z^dania
doskuteczney istoty przyisc mogly, iako
tez poczty koronney y Litewskiey clyspozycyic,
w ktorey wszystkie arkana status zawierai^,
si^ w r^ku rodowitego szlachcica
polskiego in fide orthodoxa zyi^cego zostawac
mogla, przez iasnie wielmoznego marszalka
seymowego upraszali y tak circa liberum
veto, activitatem dalszych konsultacyi
zatamowali, dopominaiajC si^ u iasnie wielmoznycli
ministrow, to iest piecz^tarzow,
krzywdy w piecz§towaniu przywileiow contra
mentem legis u iasnie wielmoznych marszalkow
zaniedbaley, attencyi nad komput
gwardyi Saskiey konstitucy^ tysia,c szescset
szescdziesi^t dziewi^t^, opisaney, iako w iasnie
wielmoznych podskarbich. nstriusque gentis
ekonomie y zupy cudzoziemcami y dyssydentamisq,
osadzone. Ze zas wzwyz wyrazone
punkta podlug instrukcyi od woiewodstwa
wniesione pomyslney zupelnie ad mentem
prawa nie odebrali rezolucyi, y owszem
miasto ustanowienia pozq,daney inter status
konfidencyi, bardziey i^ zirytowano, mieszai^c
do tego etiam extraneos cum summo
praeiudicio intaminatae fidei dobrze zasluzonych
y w niwczym nie notowanych w tey
rzeczy-pospolitey senator6w; obawiai^c щ
tedy ex his omnibus praemissis, aby na tym
seymie nonsit pejor medicina morbo, kiedy
nie tylko na nim reintegratio iurium cardinalium,
od ktorych salus pendet publica
cale odrzucona, podane poslom w instrukcyach
desideria przytlumione, ktorebycpowinny
pro basi et fundamento gerendorum
et tractandorum na seymach negotiorum,
do utwierdzenia potrzebney inter status
konfidencyi, do utrzymania partem sanguine
antecessorum libertatis, do zmocnienia
inter maiestatem et libertatem iak naygruntownieyszey
apprime potrzebney poufalosci,
kiedy te wszystkie tak gwaltowne
rzecy-pospolitey desideria et iustissima petita
abrogantur et vilipenduntur, praecavendo
indemnitati et integritati publicae,
conservationi iurium et praerogativarum omnium
ordinum quomodocunque et per quemcunque
laesarum sistit actuitatem ulteriorem
seymowania et de nullitate seymu
teraznieyszego quam solennissime manifestuiQ
si^ salva praesentis manifestationis auctione
vel diminutione pleno in robore reservata
et praecustodita.
XJ tego manifestu podpis samego actora
wyrazony tymi slowy: Kazimierz z Morska
Morski—poselziemie Sochaczewskiey. Ktory
to manifest iest do xi^g grodzkich Grrodzienskich
przyi^ty y wpisany.
Стр.1
- 221 -
1764 г.
Из-ь книги за 1965 г., лиеты S3—84.
17. Постановленіе дворянъ Городненскаго пов та относитедьно конФедераціи.
Дворяне Городненскаго пов та, собравшись въ
обыкновенномъ ш ст своихъ зас даній, п случая
междуцарствія, избираютъ разныхъ должностEolra
tysi^c siedmset szescdziesi^t czwartego,
miesi^ca Aprila dziewi^tnastego dnia.
Coram actis grodu Grodzienskiego comparendo
personaliter imc pan Michal Witkiewicz
laudmn powiatu Grrodzieilskiego
ad acta grodu Grodzienskiego podal de tenore
sequenti.
My dygnitarze, nrz^dnicy, rycerstwo,
szlachta yobywatele powiatu Grodzienskiego
ad solitum consiliorum locum za nadgloszonym
oznaymieniem odw. i. p. Franciszka
Bohufala—marszalka konfederackiego
na przeszlym immediate seymiku obranego,
zgromadzeniu podaiemy to ad publicam
prowincyi w. x. Lit. notitiam, iz uwazai^c
wyci^gai^c^ potrzeb§, lubosmy щ na
przeszlym seymiku pro natura interregni
spoili y ziednoczyli in vinculum confoederationis
teraz tym strictiori nexu z przyczyn
wmanifescie naszym wyrazonych zprzymierzywszy
si^, post resignationem pomienionego
w. i. pana Bohufala, laski marszalkowskiey
obralismy teraznieyszym naszym
zgodney elekoyi postanowieniem, za
marszalka konfederackiego z przyl^czonym
pulkownikowstwa urz^dem споЦ, zaslugami
y zdolnosci^ do tey funkcyi zaszczyconego
i. w. i. pana Antoniego Tyzynhauza—
pisarza w. w. x. Lit., ktoremu pro sociis
ныхъ лицъ—маршалка, полковнпка и ротмистровъ
и обязываютъ ихъ приступить къ образованію
всеобщаго ополченія.
laboris za konsyliarzow obralismy plenissima
capacitate eminentes ww. i. pp. Jozefa Wolowicza—s^dziego
grodzkiego p-tu Grodzienskiego,
Jana Wolkowickiego—stolnika Grodzienskiego,
Jozefa Selskiego—podczaszego,
i. p. Franciszka Boufala — woyskowicza
Grod:, obowi^zuiemy oraz pomienionego i.
w. i. p. marszalka konfederacyi ut exerceat
munus suum baczno y pilno, straz czyпщс,
aby hunc nexum sprzymierzania si§ naszego
ni zprzeciwnemi nie wazyl rozrywac
spiskami, takowych podlug obowi^zkow konfederacyi
naszey rozpraszac, scigac y do ieneralney
konfederacyi doWilna odsylacpowinien,
succurendo oraz nast^pui^cey do
przyszley elekcyi potrzebie. Poniewaz do
urz^du teraznieyszego marszatkowstwa konfederackiego
adiungitur officium przy komendzie
powiatowey pulkownikowstwa, obieramy
razem plenum meritorum aptumque et
idoneum ad munus chor^stwa powiatowego
w. i p. Michala Bysym^ta—woyskiego powiatu
Grodzienskiego, naznaczamy tudziez
rotmistrzow ww. i. pp. Ignacego Ignatowicza—podstolego,
Michala Politalskiego—
czesnika, lana Odachowskiego, Ignacego
Chreptowicza—podskar. s^dow kaptur., Jakuba
Eukiewicza—oboznego, Jana Morossa,
Jozefa Sopock^-urz^dnikow y szlachty
Стр.2
- 222 -
powiatu Grodzienskiego. Mi^dzy ktorycli,
iakie nast^pi parafii rozrz^dzenie posleclnieysze
w tym. nast^pi pomiarkowanie, teraz zas
aby ichmosc pp. rotmistrze przezorn^ czyni^c
w powiecie naszym lustracy^. regestra
szlachty do sluzby woienney sposobnych. spisawszy,
podali w raporcie i. w. i. p. marszalkowi
konfederackiemu, szlaclita zas aby
konie, bron, iak do pospolitego ruszenia
przysposobiali, ma exekucyi po ww. i. pp.
rotm. doyrzec i. w. i. p. marszatek konfederacki,
iako in suo officio mai^cy od nas
moc sobie dan^, y zalecon^, in reliquo stosowac
si^ powinien i. w. i. p. marszatek konfederacki
do zachodzacych do ieneralney
konfederacyi dyspozycii, ktore exacte wypeJniac
et integritatem powiatu naszego oraz
robur ninieyszey konfederacyi tueri powinien.
My zas nie wprzod ad exvinculationem
przyst^pic mamy, az do nast^pui^cey
przysztey elekcyi et in subsequens koronacyi,
oraz poki prowincya nasza Litewska
w krzywdach swoich y dolegiiwosciacli uspokoion^
zostanie, ktore to postanowienie nasze
obowi^zkiem wiary, sumienia, honoru
y przysi^gi naszey zmocnione podpisami wtasnycli
r^k stwierdzamy: Pisan w Grodnie,
roku tysi^c siedmsetszescdziesi^t czwartego,
miesi^ca Aprila siedmnastego dnia.
U tego laudum podpisy i. ww. ii. pp.
obywatelow powiatu Grrodzienskiego temi
slowy: Marcin Jan Nepomucen Olizarowicz—
pods^dek y marszatek kaptur. p-tu Grrodzienskiego
mp., Antoni Gorszkowski, Piotr Boufat—si^dzia
kaptur. powiatu Grodzienskiego,
Jozef Garbowski, Piotr Stetkiewicz, Michat
Ol^dzki, Piotr Jakimowicz, Micliat Gromyka,
Jozef Chlewinski, Jozef Malinowski,
Jan Klidzia, Stefan Nowicki, Ignacy Sza1
niowski, Alexander Sawicz, Michat Witkiewicz,
Jakub Maleiewski, Tadeusz Wulmer,
Michat Wotkowicki—pisarz y s^dzia s^dow
kaptur., Alexander Milik^t Marwoysz p. s.
d. s§. p. Grodzienskiego, Jerzy Jodkowski
s§. k. p. Grodzienskiego, Antoni Wotkowicki,
Daniel Lipnicki, Antoni Jozef Jelski—
pod. p. Grodzienskiego, Tadeusz Siemaszko—komorn.
Grod., Kazimierz Grobicki,
Stephan Wotkowicki, Jozi Jozef Proxyc Kandyba,
Piotr Wozbun, Symon Eysym^t,
Wiktor Kiernozicki, Jozef Ktanicki chor.
Jerzy Weys, Ludwik Lenkiewicz, Kazimierz
Szyszka, Stanistaw Obuchowski, Franciszek
Eusitowicz, Ignacy Worytko—komor.
wdztwa Wilenskiego, Michat Pietkiewicz,
Jozef Siemaszko, Piotr Rak, Marek Gradowski,
Stepan Gradowski, Jan Malinowski,
Mateusz Herbut Heybowicz, Jan Kulikowski,
Kazimierz Gorzkowski, Jan Chibowski,
Mikotay Kaminski, Wtadystaw Pawtowski,
Benedykt Nietupski, Felicyan Brzozowski,
Mateusz Brzozowski, Franciszek Morozowski,
Pawet Ptonski, Alexander Sawicz, Symon
Sizieniewski, Adam Muczinski, Francziszek
Biatokos, Jozef Mroczek, Jan Karoza,
Michat Konstantinowicz, Jozef Wysocki,
Franciszek Siwicki, Antoni Steckiewicz,
Kazimierz Alexandrowicz, Stepan Wotkowicki,
Ignacy Obuchowicz, Andrzey Obuchowicz,
Jozef Kalenkiewicz, Tadeusz Kaminski,
Franciszek Strzatkowski, Antoni W%sowicz,
Tadeusz Maculewicz, Ludwik Narwoysz,
Marcin Eysym^t, Jozef Butrimowicz,
Jan Gorszkowski. Ktore to takowe laudum
p-tu Grodzienskiego za podaniem onego przez
wyz wyrazonego imci do akt, iest do xiag
grodzkich Grodzienskich przyi^te y wpisane.
Стр.3
- 223 -
1764 г.
Изі. кяпгн за 17в& г., лиетъ 99.
18. Протеёт дворянъ Городненскаго пов та противъ сеймиковаго постаеовдевія.
Дворяие псшменованные въ этомъ документ
протестуютъ противъ акта избранія пословъ на
Roku tysi^c siedmset szescdziesia,t czwartego,
miesi^ca Oktobra dwudziestego dziewi^tego
dnia.
Coram actis grodu Grrodzienskiego comparendo
personaliter i. p. Ignacy Kozakiewicz
manifest seymiku antekoronaoyinego
przez ww. i. pp. w. obywatelow p-tu Grodzienskiego
zaniesiony, ad acta grodu Grodzienskiego
podal, ktorego tenor sequitur
talis:
My senatorowie, urz^dnicy ziemscy, grodzcy,
rycerstwo, szlachta. obywatele powiatu
naszego Grodzieiiskiego, gdysmy si§ na
dniu dwudziestym dziewi^tym Ootobris, in
anno praesenti tysiac siedmset szescdziesiq,t
czwartego do Grodna ad solitum consiliorum
locum do zamku ikmci zebrali si^ na obranie
ww. i. pp. w. poslow y takowy actum
seymikowania wedlug dawnych zwyczaiow
y prawa w. x. Lit. czynic chcieli, in plena
libertate consulendi na tenczas i. w. pp.
Antoni Tyzynhauz—pisarz w. x. Lit. y w.
i. p. Jan Wolkowicki—stolnik powiatuGrodzienskiego
w matey liczbie dozywotnikow
y niektorych possesyi w powiecie nie mai^cych,
odl^czywszy si^ acorpore categopowiatu,
mimo zachodz^ce manifesta w zamku,
gwattownie y nie uwazai^c na contradykcy^
b^d^cycli wszystkich obywatelow
powiatu Grodzienskiego, poslami na seym
коронаційный сеймъ и счптаютъ его нед йствитеіьнымъ.
coronationis
nieslusznie zaszcycai^c si^ bye
obranymi, przeciwko woli y zdaniu powiatu,
wi^c my wyz wyrazeni, nie cliche crimina
status patrare, solennie przeciwko takowemu
post^pkowi, cum convulsione praw
uczynionemu, manifestuiemy si^ coram actis
grodu Grodzienskiego y de nullo et irrito
actu iterum iterumque manifestuiemy
si^. Pisan w Grodnie, anno, mensi et die ut
supra.
U tego manifestu podpisy r^k i. ww. i. pp.
w. obywatelow powiatu Grodzienskiego temi
slowy: Michal Massalski—kasztelan Wileuski,
lietman w w. x. Lit., Eustacbi Michal
Benedykt Alexandrowicz—s^dzia ziemski
powiatu Grodzienskiego, Marcyn Jan
Nepomucen Olizarowicz—pods^dek powiatu
Grodzienskiego, Micliat Jozef Eysymont—
woyski powiatu Grodzienskiego, Jozef Boufal—mierniczy
graniczny w. x. Lit., pisarz
grodzki powiatu Grodzienskiego, starosta
Stokliski, Benedykt Boufal—koniuszy powiatu
Grodzienskiego, Benedykt Sopocko—skarb.
p-tu Grodzienskiego, Andrzey Glindzicz—
krayczy y s^dzia kapturowy powiatu Grodzienskiego,
Jan Baltr. Olizarowicz—chor.
powiatu Grodzienskiego, Antoni Kleczkowski
sto mp., Kaietan z Wabanowa Micuta—
pisarzewicz Horodelski, Andrzey Kilianowski—czesn.
Orsz., Marcin Snarski cz., Mi
Стр.4
chal Jelenski—podstar. Mozyr., Jan Tadeusz
Koszkowski, Franciszek Puchalski,
Franciszek Ihnatowicz, Michal Jozef Szymak—komornik
y s^dzia kap, powiatu Grodzien.,
Ignacy Kazakowicz, Jozef Wiszczynski
mp., Karol A. Kmita, Jerzy Kolankowski,
Jan Obuchowski, Felician Ihnatowicz,
Jozef Antoni Sopocko — rotmistrz y
s^dzia kaptur. powiatu Grodzienskiego, Stanistaw
Jelenski—podstaros. s^dowy powiatu
Mozyr., Antoni Narzymski, Jerzy Kosochacki,
Faustyn Sopocko, Antoni Usowicz,
Stepan Sopocko, Jozef Szliter, Kazimierz
SadJucki, Ignacy Sopocko, Jozef Kolankowski,
Piotr Esym^t, Jozef Mroczek, Pawel
Kmita, Jozef Szelpach, Stepan Obuchowski,
Jan Moross—mr. powiatu Grodzienskiego,
Adam Proniewicz, i. fg., Felicyan W^sowicz,
Jan Orzechowski, Andrzey Esym^t,
A. Protazy Danowski, Eliasz Proniewicz,
Adam Czeszeyko, Piotr Ihuatowicz, Antoni
Esym^t, Jan Strzelbicki, Jerzy Eysymont,
Jerzy Hrynaszkiewicz, Stanistaw Eozczewski—miecz.,
Bartlomiey Biergiel, Jan Zyrkiewicz,
Stefan Wasilewski mp., Jozef Wereszczynski,
Thadeusz Sadlucki, Jan Grawyanowski,
Eoch Cieszeyko, Andrzey Cidzik,
Jerzy zKrzewaReszka mp., Jozef Pacenko,
M. Hromyka, Antoni Gorszkowski,
rotm. powiatu Grodzienskiego, Antoni Sarosiek,
Benedykt Kulbacki, Jozef Bylewski,
Piotr Ginett, Jozef Obuchowski, Michal Eysym^t,
Franciszek Olizarowicz, Kazimierz
Sopocko, Leon Bouffal—obozny p-tu Slar.,
Im. Zyrkiewicz, Maciey Slaweta, Tomasz Danowski,
Piotr Krasnicki, Jerzy Pacenko, Jan
Olizarowicz, Ignacy Obuchowicz, Benedykt
Jelimowicz, Jakub Zapolski, Piotr Krasnicki,
Samuel Jurowski, Jan Obuchowski,
Marcin Bylczynski, Jozef ikm., Michal Macieiewski,
Kasper Tomaszewski—budowniczy
p-tuGrodz., Mateusz Wiktoryn Olizarowicz,
Piotr Obuchowski, Ignacy Toloczko, Antoni
Pacenko, Mikolay Zubrawski, Karol Olizarowicz,
Andrzey Swi^torzecki, Maciey Bazilewski,
Jakub Wasilewski—ieneral ikmci p.
Grodzienskiego, Maciey Cidzik, Stefan Pyrski,
Jan Pancewicz, Maciey Fulucisz, Maciey
Jodkowski, Bartlomiey Pacenko, Jan
Cidzik, Bartlomiey Wasilewski, Jozef Pacenko,
Antoni Jodkowski, Alexander Staniewski,
Franciszek Jurowski, Jerzy Jodkowski,
Maciey Staniewski, Antoni Czarniewski,
Michal Bohusz, Jan Lewoniewski,
Franciszek Luba, Jerzy Szymak, Piotr Jakimow'icz—por.
powiatu Grodzienskiego, Jerzy
Koroza, Jozef Butrymowicz mp., Marcin
Proniewicz, Alexander Cidzik, Marcin
Proniewicz, Benedykt Muczynski. Ktory to
takowy manifest i. ww. i. pp. w. obywatelow
powiatu Grodzienskiego za podaniem
onego przez wyz wyrazonego imci do akt,
iestdoxi^g groclzkich Grodzienskich przyi^ty
y wpisany.
Стр.5
- 458 -
Przy ktorey suscepcie podpisy r^k urz^d- mus, za podaniem onego przez wyz wyranikow
in eum tenorem: Na mieyscu imci tonego imci xi^dza Augustyna Nowosielpana
s^dziego—Krzysztof Woyna Jasieniec- skiego s. Bazylego wielkiego prowincyi Liki
mp., Іооафъ Казиміръ Гурко—подсудокъ tewskiey sekretarza, snperiora Witebskiego,
Витебскій, Адамъ зъ Брусилова Кисель— do akt iest do xi%g urz^dowych grodzkich.
писаръ земскій Витебскій. Скориговалъ съ powiatu Grodzienskiego, ze wszystk^, w nim
хнигами Рызиш.. Ktory to takowy vidi- inserowan^ rzecza, przyi^ty y wpisany.
1706 r.
IS»'i> BIIHI'II .ta UtOH r., лнсты fОв—307.
2. Жалоба подканцлера Щуки на хоругви войска Сап говъ, произведшія разнын
опустошенія въ им ніп Сидр .
Управитель подііанцлера в. кн. Литовскаго—
Щуки отъ именп влад льцевъ м стечка Сидры и
другихъ лицъ приносптъ жалобу на хоругви Сап -
говъ, которыя ироизвели въ этомъ м стечк сл -
дующія опустогаенія: сначала они иограбили все
движимое имущество и зажгли м стечко съ ігринадлежащимя
къ нему деревнями, іготомъ, остановивRolra
Panskiego tysi^c siedmsetnego szostego,
miesi^ca Julii pi^tego dnia.
Na urz^dzie iego krolewskiey mosci u
akt grodzkich Grrodzienskich stanowszy personaliter
imc pan Jan Koncerowicz, na ten
czas zawiadowca mai^tnosci Sidry, dobr iasnie
wielmoznego imci pana Stanisla^va Antoniego
na Szczuczynie y Radzinie Szczuki,
podkanclerzego w. x. Lit., Lnbelskiego,
Wi^kszanskiego etc. starosty, y Konstancyey
Maryanny z Potoka Potockiey Szczuczyney,
podkanclerzyney w. x. Lit., malzonkow
dziedzicznycli, zalitsi^ y z ci^zkim nieclirzescianskiego
post^plra obwinieniem protestowal
naprzeciw kommendorowanym koni dwnch
set, woloszy prawdziwey y ludu polskiego z
partyi iasnie wielmoznych ich mosc panow
шись въ этой волости на иостой, вымогали у крестьянъ
излпшнее количество денегъ, иоугоняли скотъ,
въ прудахъ поспускалн воду и остановили дв мельницы,
castaro управителя отвезлп за 20 миль и
отиравили его п шкомъ назадъ; вообщ« причинпли
убытковъ до 150,000 польскпхъ злотыхъ.
Sapiehow, iz oni za nmyslnym instinktem y
zlosliw^, napraw^ pewnycli osob, ktorycli wymienienie
czasn zachowuie sobie protestant,
zpomniawszy Pana Boga y sumnienia nie
po clirzescianskn dokazui^c iakoweys zemsty
pomienionych osob nie wymienionych,
przeciwko ktorym zostawnie si^ д оіпе wymowienie
y upomnienie prawne ze dwucli
set ludn, iako si^ namienito czyli wincey albo
mniey osob wynaszai^cymi, dnia dwndziestego
wtorego miesi^ca Marca, w rolm teraznieyszym
tysi^c siedmsetnym szostym, kolo poludnia
wpadszy w miasteczko Sidry y wsi
do niey nalez^ce, wprzod mieszczan, tak zydow,
iako y chrzescian, tudziez poddanych
okupowac si^ przymusiwszy, a potym ze
wszystkiegozrabowawszy, cokolwiek щ moglo
Стр.1
459 -
znalesc gdzie kolwiek fantow y pieni^dzy,
tak u zydow, iako y mieszczan zabrawszy,
wraz miasteczko y wsie zapalili, domy, gumna,
spichlerze, browary, winnice, dwory szlaclieckie
zastawnicze y irmycli poddanych w
popiol obrocili, iako si^ na osobnym regestrze
do xi^g podaie tak dalece, ze z tak znaczney
wiosci y wsiow sama si^ tylko zostal'a pustynia,
ktory to niezbozny y niechrzesciailski
nczynek popelniwszy y urz^dnika pomienionego
z zamlra w pole wywiodszy, zbiwszy
i ze wszystkiego odarszy, patao w tey ze Sidrze
opanowaAvszy, do skarbcu dwoie drzwi
iedne z "wn^trznym zamkiem, drugie z wielkq,
klodk^j, wybiwszy, z szcz^tem zrabowali,
w ktorym to skarbcu byly Daprzod rzeczy
urz^downie spisane przy odbieraniu tycli
dobr po smierci niegdy wielmoznego imci
pana Krzysztofa Potockiego, starosty Jablonowskiego,
a powtornego imci pana Jana
Butlera, starosty Drogickiego malzonki, iako
pani dozywotniey na ich dobrach zlozone y
do rosprawy trybunalskiey pod piecz^ciq, zostawione
byl'y, a potym insze szlacheckie
sklady znaydowaly si^, mianowicie: iey mci
pani Heleny Stanislawskiey, czesznikowey
Warszawskiey, gotowe pieni^dze, tynfy, orty,
szostaki, srebro stotowe y insze mobilia w
skrzyni d^bowey za kluczem iey mci y piecz^ciami,
w czym sama obszerniey poda swoiey
szkody regestr, poniewaz nie u protestanta,
ale u iey mci pani Heleny Chomiczowey,
a teraz powtornego malzenstwa Borkowskiey,
iako b^d^cey przed tym naurz^dzie
Sidrzanskim z woli iasnie wielmoznych
zwysz pomienionych dziedzicow Sidrzailskich,
zostawione byly, od pomienionego skarbcu
klucze y zostawac mialy az do oddaniatych
rzeczy wedlug trybunalu glownego koronnego
Lubelskiego z ich mciami pp. Butlerami
ferowanego, komu by nalezalo, iednym
slowem, cokolwiek tarn bylo dziedzicow pomienionych
ycudzych rzeczy: skrzyn, szkatul,
futer, materyi, srebra, ztota y inszey
wszelkiey ruchomosci od mala do wielazabrali
y zagarn^li, moc^ y wladz^ naiazdow^,
pod praetextem woyny Szwedzkiey, odgrazai^c
dalszym ogniem y ruin^, inszychdobr
tychze iasnie wielmoznych dziedzicow, przez
ktory to ogien y zgubienie prawie caley
wiosci, a oraz zrabowanie taxing ich mosc
szkody swoie poczynione naymniey na summ^
sto pi^dziesi^t tysi^cy ztotych polskich, o co
wszystko temu imc pan zawiadowca Sidrzanski
protestuie si^ y zali si§ imieniem principaloAV
swoich y wszelk^ drogQ do windikowania
y dochodzenia takowych excessow,
szkody niechrzescianskiego post^pku zapalczywey
zemsty zaohowuie, iako osobom pewnym,
ktorych tu z respectu imienia godnego
nie spomina, wymienic iednak kazdego czasu
gotow b§d^c po tym gwaltownym niechrzescianskim
naiezdzie. Powtornie chor^giew
pancerna iasnie wielmoznych ich mosc pp.
Sapiehow poruczeilstwa imci pana Alexandrowicza,
starosty Puianskiego, zaiechawszy dnia
dwudziestego dziewi^tego miesi^ca Aprila,
roku pomienionego, wtosc t^z sam% przez
niedziel trzy we dworze stoi^c z chor^gwi^
z dymu iednego wedlug abiurat wybierali po
talerow bitych szesc na miesi^c ieden, aza
miesi^cy szesc upominali si^, co lud ubogi
barzo zdezelowany nie mogl zadosc uczynic
y pieni^dzy tak wiele wybrali, co si^ poka-ze
osobliwym regestrem, wrescie bydto z
miasteczka, wsi wszystkich stadami zagrabione,
inwentarze dworne folwarku Mikielewskiego,
Kazimierzkowskiego do szcz^tu
zabrali i inwentarz dworu Krzysztofowskiego.
Tegoz czasu imc pan Adam Micuta, rotmistrz
chor^gwi Woloskiey iasnie wielmoznych ich
mosc pp. Sapiehow wziol za cz^stokrotnym
upominaniem si^ tak bydla dwornego, z
miasta y wiosci, iako y inwentarzow za
Стр.2
- 460 -
branych nie oddali, na ostatek taz sama
chor^giew poruczenstwa imci panaAlexandrowicza
stawowdwa w miescieSidrze podedworem
spusciwszy, ryby wszystko wybrali
y mlynow dwa przez te spuszczenie wody
oschty, a wycliodz^c z clior^gwi^ mianowanego
zawiadowc^ za wart^ wziowszy az mil
dwadziescia siedm zaprowadziwszy y ode
brawszy koni pi^cioro niemal piechota, puscili,
co trudno i niepodobna tak ci^zkich y
nieznosnych exorbitancy! poczynionych y opisac.
0 co wszytko chc^c zalui^ce iasnie
wielmozni ich mosc z obzatowanemi in foro
fori prawem czynic, szkod, paen y win
prawnych requirowac, dali t^ swq, solennq,
protestacy^,, a oraz zostawui^c sobie salv^
spisania y podania regestrow wszelkicli szkod,
takze poprawienia y przyczynienia alboumnieyszenia
tey protestacyey, lub drugiey
podania u kazdego s^du y u xi^gktorychkolwiek
zapisac, co iest zapisano.
Przy ktorym opowiedanin tegoz rolm, miesi^ca
y dnia wysz na dacie pisanego, stanowszy
oczewisto general iego krolewskiey
mosci nizey mianowany skrypt swoy relacyiny
w teyze sprawie ustnie zeznat y ku
zapisaniu ad acta podal w te slowa:
Ja ieneral iego krolewskiey mosci powiatu
Grodzieilskiego czyni^ wiadomo tym moim
relacyinym skryptem, iz w rolm teraznieyszym
tysi^c siedmsetnym szostym. miesi^ca
Marca dwudziestego czwartego dnia, przy
stronie szlaclicie, panacli Pawle y Jakubie
Zaliorskich, bylem uzytym od imci pana
Jana Koncerowicza, na ten czas zawiadowcy
Sidry, iasnie wielmoznycli ich mosc panow
Szcznkow, podkanclerzych w. x. Lit., malz^kow,
przybywszy do pomienioney Sidry do
dworu, naprzod mianowanego zawiadowcy na
poscieli lez^cego, bardzo cliorego, zbitego,
ledwie zywego widzialem: za okazywaniem,
czupryna wyrwana, oczy popodbiiane, twarz.
szyia kanczukami zbite, razy krwawe, r^ce,
piersi, pleca, nogi, wszystek zbity, zekrwawiony
plazami, od strzelby rnrami sinich razow
к жіц, nacieldych y zliczyc niepodobna bylo.
Wtey ze Sidrze wpalacn do skarbcn dwoie
drzwi, iedne z wn^trznym zamkiem, drngie
z wielkfj, klodka, wybite, w ktorym to skarbcn
byl'y zlozone rzeczy nrz^downie spisane przy
odbieranin ieszcze tych dobr po smierci niegdy
wielmozney Bognmily z Groraia, pierwszego
malzenstwa, zesztego wielmoznego imci pana
Krzysztofa Potockiego, starosty Jablonowskiego,
a powtornego imci pana Jana
Bntlera, starosty Drogickiego, malzonki y
do rozprawy trybunalskiey pod piecz^ci^ zostawione
byly y insze szlaclieckie sklady,
iako to: iey mci pani Heleny Stanislawskiey,
czesznikowey Warszawskiey, gotowe pieniq,dze,
tynfy, orty, szostaki, srebro stolowe y
insze mobilia w skrzyni d^bowey, ktora odbita
y piecz^ci oddarte, co kolwiek tam bylo
dziedzica y cndzycli rzeczy, skrzyii, szkatul,
futer, materii, srebra, zlota yinszey wszelkiey
rucbomosci od mala do wiela, iako
mienili, funditus zabrali; w miescie Sidrze
iednycli mieszkalnych domow szescdziesi^t
porzq,dnych, oprocz szpichlerzow, browarow,
winnic, staien, gnmien, 'chlewow spalili—
iedne popielisko; wies Siekierk^, Slomiank^,
Berwicli^, Makowlany, gnmna wszystkie ze
zbozem y dwor z gumnem dwornym, w
zastawie b^da,cy n imci pana Skulteckiego,
funditns popalili—ieden popiol y giownie
ieszcze knrzajce si^ z mianowany szlaclit^, ze
nm^ b^d^cEj,, ogi^dalem, ktory to boy, odbicie
skarbn, rzeczy zabranie y popalenio bye
stale od Woloszy prawdziwey y ludn polskiego
na to kommenderowanycb, pasly iaanie
wielmoznycli icli mosc panow Sapiebow
koni ze dwiescie wincey czyli mniey, iako powiadali,
do tego zlego uczynku bylo, od tegoz
mianowanego imci pana zawiadowcy Sidrzan
Стр.3
461 -
skiego powtornie zt^z pomienion^, szlachta
do tey ze mai^tnosci Sidry dnia dwudziestego
siodmego Junii, rolra pomienionego
przyiechawszy stawow dwa za raz pode dworem
spuszczonych, ryb^ wylowiono, mlynow
dwa oschtycli widziatem, iako mienili, stoi^c
we dworze przez niedziel trzy z chor^gwiq,
miasta Sidry y caley wlosci zdezelowanych,
podlug abiurat zaprzysi^zonych z dymu po
talarow szesciu wybieraiq.c za miesi^oy szesc
wydawac kazali, wybrawszy ile mogli, a na
ostatek bydlo dworne na wlosci stadami zagrabili,
inwentarze dworne folwarlra Mikielewskiego,
Kazimierzowskiego wzieli y inwentarz
dworu Krzystofowskiego; tegoz czasu
imc p. Adam Micnta—rotm. chor^gwi Woloskiey,
iasnie wielmoznych ich mosc panow
Sapiehow zabrat, a odchodz^c clior^giew
pancerna iasnie wielmoznych ich mosc panow
Sapiehow poraczenstwa imci pana Alexandre
wicza—starosty Pnianskiego, nie kontentni^c
si^ tym, ze niemalo exorbitancyi poczynita,
zawiadowc^ Sidrzaiiskiego wziowszy,
za dwadziescie siechn mil :zaprowadziwszy,
koni zabrawszy niemal ріесІюЦ puscili. Co
obszerniey w procesie opisano iest. A tak
ia ieneral, com widziat y slyszah nato ten
moy skrypt relacyiny z podpisem rgki moiey
y z piecz^ciami strony szkchty przy mnie
byley wydalem. Pisan w Sidrze, roku, miesiajCa
y dnia nt supra. IT tey relacyi podpis
r^ki ieneral'a tymi sl'owy: Marcin JoAvenewski,
ieneral iego krolewskiey mosci p-tn Grodzieiiskiego.
Ktora Ь relacya przy opowiedaniu
za ustnym y oczewistym przez w wierzchn
mianowanego ieneral'a zeznaniem do
xi^g grodzkich powiatu Glrodzienskiego wpisana.
1707
r.
ffla-ь квпги за IWi—fiOS t., листъ 118.
3. Жал ба Ивана Богуша ua Могилевскихъ базнліаііъ и ташшпій магнстратъ.
Иванъ Богушъ приноситъ жалобу на Моічаев- же въ дорог
скихъ базидіанъ пм щанъ въ томъ, что они, завдад
вши его плацами, не хот ли отдать ихъ по
востребованію, и об щали возвратить посл возвращенія
ихъ радци Хоментовскаго; встр тившись
Еоіга іущс, siedmsetnego siodmego. miesi^ca
Januarii siedmnastego dnia.
Personaliter postanowiwszy siej solennie
protestowal si^ ziemianin ikmci powiatu Grodzienskiego
imc pan Jan Bohusz na wielebnych
oo. bazylianow monastem brackiego
съ Хоментовскимъ воименованныі
Богушънетолько неполучилъ удовлетворенія, но
подвергся еще разнымъ насиліямъ, во время которихъ
у него были отняты радцею документы
на право влад нія пдацами.
Mohilewskiego, to iest na wielebnego oyca
Sylwestra Ti-acewicza, iako namiestnika episkopiey
Bialornskiey a ihumiena pomienionego
monastern brackiego Mohilewskiego
y inn^ starszyn^ braciq,, w tym monasteru
zostai^ca, oraz y na caty magistrat tamecz
Стр.4
- 462 -
nego miasta, a to nasamych starszych pana
Theodora Kazanowicza y p. Bazylego
Chomentowskiego y na wszystkich mieszczan
Mohylewskich, iako w spolney radzie y namowie
z воЦ b^cych, aktorow y pryncypal6w,
o to, iz gdy zalui^cy imo pan Jan
Bohusz w roku teraznieyszym tysiac siedmsetnym
siodmym, miesiqca in Januario przyЪуі
do Mohylewa, z pokazaniem tak oo.
bazylianom, iako' magistratowi y mieszczanom
Mohilewskiin spraw swoich wieczystycli
samych oryginalow y innych dolramentow
na pewne place sobie nalez^ce, a w tych
prawacli specifice opisaue w miescie ikmci
Moliilewie b^d^ce, a na tenczas w nienalezytym
dzierzeniu tak oo. bazylianow, iako
y mieszczan Mohilewskich zostai^ce. npraszai^c,
azeby te place, zatui^cemu imci nalez^ce,
ichmc oo. bazyliani zniosszy si§ z
wysz niianowanym magistratem Moliilewskim
in realem possessionem podali y postqpili;
a ichmc oo. bazylianie y mieszczanie
Mohilewscy, korzystai^c z tych placow,
na ktorych mieszczan za iurysclyczan swoich
ufundowali, usilui^c one osi^gn^c, niby
deklaraciq, іаЦ przywrocenia tych placow,
protestanta zbili y upewnili tym, iz kiedy
protestant z Krolewca powroci z wespol iad^cym
szlachetnym panem Bazylim Chomentowskim,
гаус^ y mieszczaninem Mohilewskim,
natenczas we wszystkim zalui^cych
w tey praetensyi uspokoic mieli. Gldy
tedy zalui^cy, upewniony b^d^c takq, obzalowanych
deklaratiq, z pomienionym panem
Chomentowskim, mieszczaninem z miasta
Mohilewa, wdrog^ ku Litwie pod Grodno,
a ztamt^d do Krolewca w tym tysiac siedmsetnym
siodmym roku, miesi^ca Januarii
siedmnastego dnia, puscit si§, nie doiezdzai^c
do miasteczka Zoludka, w powiecie Grrodzienskim
lez^cego, pomieniony szlachetny
Chomentowski przepomniawszy bpiazni Bozey
y srogosci prawa pospolitego, zniosszy
si§ z czeladzi^ swoia,, a sprawuiqc si^ poclliig
informaciey obzalowanych princypalow
swoich, smiat y w^zylsi^ gwaltownym
rozboyniczym sposobem zaliiiqcego imci pana
Bohusza tyransko a niemil'osiernie kiiami
tak zbic, skaleczyc, y zalniacego w
strong z drogi zwiozszy porzucil', a tewszystkie
sprawy na wyszopisane place Mohilewskie
do siebie odebral, teraz tedy imc
pan Bohusz, iako o zabranie rozboyniczym
gwaltownym sposobem spraw, w ktorych
szkody ponosi, na zlotych tysiac pi^cset, o
tyranskie zbicie siebie samego na dobrowolney
drodze y o wszystkie zwyz wyrazone
praetensie, przez co do wyniesienia infamii
wskazania obzalowanych na lapanie
y na gardlo, o szkody, naklady prawne,
chc^c rare agere, dal t(j swoic^ manifestatiq,
do xi^g groclzkich powiatu Grodzienskiego
zapisac, co iest zapisano.
Стр.5