Допущено УМО вузов по образованию в области информационной безопасности в качестве учебного пособия для студентов высших учебных заведений, обучающихся по направлениям подготовки и специальностям, не входящим в группу 10.00.00 – «Информационная безопасность» Москва Горячая линия – Телеком 2015 УДК 004.732.056(075.8) ББК 32.973.2-018.2я73 М21 Рец е нз енты : доктор пед. наук, профессор О. А. Козлов; доктор техн. наук, профессор А. А. Тарасов; кандидат техн. наук, доцент А. С. Кремер Малюк А. А. <...> Рассмотрены проблемы формирования информационного общества и связанный с этим рост уязвимости информации в условиях развития современных информационных технологий. <...> Проанализированы и классифицированы угрозы безопасности информации, конкретизированы задачи систем ее обеспечения. <...> Дан обзор методов, технических приемов и аппаратуры защиты информации. <...> Основное внимание уделено проблемам опознавания пользователя, криптографическим методам защиты информации, методам защиты от компьютерных вирусов, защите от утечки информации по техническим каналам, организационно-правовому обеспечению безопасности информации. <...> ББК 32.973.2-018.2я73 Адрес издательства в Интернет WWW.TECHBOOK.RU Малюк Анатолий Александрович Защита информации в информационном обществе Учебное пособие для вузов Все права защищены. <...> FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWW E2FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWW 22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PHI 2222FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIR FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS FIF2222 22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS FPF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS FQF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIV FRF2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PPH FSF22 <...>
Защита_информации_в_информационном_обществе._Учебное_пособие_для_вузов._-_2015_(1).pdf
УДК 004.732.056(075.8)
ББК 32.973.2-018.2я73
М21
Рец е нз енты : доктор пед. наук, профессор О. А. Козлов; доктор техн. наук,
профессор А. А. Тарасов; кандидат техн. наук, доцент А. С. Кремер
Малюк А. А.
М21 Защита информации в информационном обществе. Учебное
пособие для вузов. — М.: Горячая линия — Телеком, 2015. —
230 с., ил.
ISBN 978-5-9912-0481-1.
Рассмотрены проблемы формирования информационного общества
и связанный с этим рост уязвимости информации в условиях
развития современных информационных технологий. Проанализированы
и классифицированы угрозы безопасности информации, конкретизированы
задачи систем ее обеспечения. Дан обзор методов,
технических приемов и аппаратуры защиты информации. Основное
внимание уделено проблемам опознавания пользователя, криптографическим
методам защиты информации, методам защиты от компьютерных
вирусов, защите от утечки информации по техническим каналам,
организационно-правовому обеспечению безопасности информации.
Подчеркнута необходимость комплексного подхода к защите
информации, важность методологических проблем организации и
обеспечения функционирования комплексной системы защиты.
Изложены основы информационной культуры как важнейшего фактора
обеспечения безопасного развития информационного общества.
При подготовке учебного пособия использованы результаты исследований,
полученные при поддержке РГНФ в рамках научного проекта
«Проведение научных исследований по направлению «Формирование
в обществе культуры информационной безопасности» № 15-03-00248.
Для студентов и аспирантов вузов, слушателей курсов повышения
квалификации, а также для широкого круга читателей, интересующихся
современными проблемами защиты информации.
ББК 32.973.2-018.2я73
Адрес издательства в Интернет WWW.TECHBOOK.RU
Малюк Анатолий Александрович
Защита информации в информационном обществе
Учебное пособие для вузов
Все права защищены.
Любая часть этого издания не может быть воспроизведена в какой бы то ни было форме и
какими бы то ни было средствами без письменного разрешения правообладателя
© ООО «Научно-техническое издательство «Горячая линия – Телеком»
www.techbook.ru
© А. А. Малюк
Стр.2
2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF Q
-2IF2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF S
IFIF2---2--22--
--FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF S
IFPF2--222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF V
IFQF2-2--2--2-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQ
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQ
-2PF2222
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IR
PFIF2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IR
PFPF22--222-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IU
PFQF2--E2-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IV
PFRF2-2--2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PI
PFSF2--E-2-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PP
PFTF2--2-22-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PQ
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PS
-2QF2222
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PT
QFIF22-22-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFF PT
QFPF22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PT
QFQF22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF QH
QFRF222-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF QI
Стр.225
PPT
QFSF2-2-2-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF QR
QFTF2-2----2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF QT
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF QW
-2RF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RI
RFIF2---2--222-
--E---2--- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RI
RFPF2---2-22--
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RP
RFQF2-22---2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RR
RFRF22----2--- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RR
RFSF22----2--- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RT
RFTF2--22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RV
RFUF22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RV
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF RW
-2SF222
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SH
SFIF22-2-2----
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SH
SFPF222-2----
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SQ
SFQF2--2-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SS
SFRF222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ST
SFSF22-22-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SU
SFTF2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SU
SFUF2-2-D2D2FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF SV
SFVF2-2222 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF TH
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF TP
-2TF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF TQ
TFIF2-2--2-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF TQ
TFPF22-22--2 FFFFFFFFFFF TR
TFQF22-22--2FFFFFFFFFFF TS
TFRF22-22--2 FFFFFFFFFFFFF TU
TFSF22-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF UH
TFTF222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF UI
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF UR
Стр.226
PPU
-2UF2FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF US
UFIF2-2-22-F
2FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF US
UFPF2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF UW
UFQF2--2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF VS
UFRF22--22hi22FFFFFFFFFF VS
UFSF222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF VV
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF VW
-2VF22F2
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF WI
VFIF222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF WI
VFPF2-222 FFFFFFFFF WP
VFQF2-222FFFFFFFFFFFFF WQ
VFRF22222 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF WR
VFSF22-2-----F
-2--2--2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF WS
VFTF2-2-22-
2--2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF WW
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHH
-2WF22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHI
WFIF2-EF2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHI
WFPF2-2222
-D2-2--2-- FFFFFFFF IHP
WFQF22-2---2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHR
WFRF22-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHT
WFSF2-2-22-2---
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IHV
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIH
-2IHF22222
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIP
IHFIF2222-F
22--22-
2--2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIP
IHFPF2--2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIS
IHFQF2--2-222 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIT
IHFRF2--2-D2--2
-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIU
Стр.227
PPV
IHFSF2--2-22-
-22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIU
IHFTF22-22-2-2-
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IIV
IHFUF22-222 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPH
IHFVF22-2-22-22--
-222-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPH
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPP
-2IIF2E2 FFFFFFFFFFFFF IPR
IIFIF2--E--2-2
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPR
IIFPF2-2---2--
--2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPR
IIFQF2-2---2-2
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPU
IIFRF22----2-
-22-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IPW
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQS
-2IPF22
222 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQT
IPFIF2--2---2-2-
22-22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQT
IPFPF2-2-2--2
2-22-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IQV
IPFQF2-222-FFFFFFFFFFFFFFFFF IRQ
IPFRF2222-2
- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IRS
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IRV
-2IQF22
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IRW
IQFIF22-2---
-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IRW
IQFPF2-22-22-
2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ISI
IQFQF2--2---22-F
222--2-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFF ISQ
IQFRF2-22--FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ISU
IQFSF2-22-22---
-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ISV
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ITQ
Стр.228
PPW
-2IRF222 FFFFFFFFFFFFF ITR
IRFIF2-222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ITR
IRFPF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ITS
IRFQF22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF ITU
IRFRF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IUI
IRFSF222-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IUV
IRFTF222- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IVH
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IVI
-2ISF22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IVP
ISFIF22-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IVP
ISFPF2-22-2--2
--22- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IVS
ISFQF2-22--
-- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWP
22FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWR
2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWT
2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWV
-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWV
--2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWW
-E2FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF IWW
22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PHI
2222---FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIR
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS
FIF2--222-
22 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS
FPF2-2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIS
FQF2-2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PIV
FRF2 FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PPH
FSF2-2--2- FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF PPP
Стр.229